Het begrip participatie komt van het latijn pars (deel) en capere (nemen) en is eigenlijk de opvolger van een ander begrip, "inspraak”, dat in de jaren '70 en '80 een politieke reactie was op de protestbewegingen van de jaren '60.
Als de politiek wil dat burgers inspraak hebben, gaan ze naar hen toe, leggen ze hen keuzes of problemen voor en vragen de mening van de burgers hierover. Of ze rekening houden met deze mening, een beetje of helemaal niet, hangt van de politici af. Al te vaak is "inspraak" vrijblijvend en leidt het tot heel wat frustraties, vooral bij deelnemers aan deze "inspraak".
Participatie gaat veel verder. Het vraagt burgers deel te nemen aan (een onderdeel van) het denkproces dat tot beleid leidt. Allerlei burgerbewegingen en -initiatieven wijzen hier de weg. Deze weg is echter lang en vol valkuilen. We moeten daarom behoedzaam te werk gaan en niet lopen vooraleer we kunnen stappen.
Participatie als beleidsvorm is complex en vraagt in eerste instantie een volwassen houding van politici zelf en van de burgers die willen participeren. Vertrouwen geven en nemen is een niet onbelangrijk gegeven in het participatieverhaal. Goede afspraken en afgetoetste kaders vormen de basis van een geslaagd participatietraject.
Wat participatie niet betekent, is dat beleidsmensen voor elk te plaatsen straatbord, paneel of zelfs kunstwerk in het openbaar domein de bevolking moeten raadplegen. Voor kunstwerken in de open ruimte bijvoorbeeld moet een kader, een werkwijze en een deskundige gespreksgroep uitgetekend worden. Hierover kan met de geïnteresseerde burgers overlegd en afgesproken worden. Op basis van deze afspraken kan de concrete invulling gebeuren.
De eerste voorwaarde voor geslaagde participatie blijft echter vertrouwen en "loslaten" vanwege politici. Met alle respect voor alle collega's uit de Lierse gemeenteraad: hier is nog veel werk aan de winkel!
SHARE